Môi trường dữ liệu chung (CDE) là một công cụ quan trọng trong ứng dụng BIM (CDE tiếng anh là Common Data Environment). Nó là nơi thu thập, lưu trữ, quản lý, truyền tải và phổ biến tất cả các thông tin, dữ liệu (hình học và phi hình học), tài liệu được tạo ra bởi các bên tham gia thực hiện BIM.

Mỗi dự án sẽ có một CDE duy nhất để giúp các thành viên dễ dàng cộng tác với nhau và tránh thông tin bị trùng lặp và nhầm lẫn. CDE thường được thiết lập ngay từ đầu của của mỗi dự án.

CDE là sự kết hợp của các giải pháp kỹ thuật và quy trình làm việc, vì vậy chúng có thể rất khác nhau giữa các dự án phụ thuộc vào quy mô và đặc điểm của dự án. Tuy nhiên, tất cả các CDE đều cho phép chia sẻ và phối hợp thông tin một cách kịp thời và chính xác giữa tất cả các thành viên tham gia tạo dựng, quản lý và sử dụng mô hình BIM.

Việc xây dựng và phát triển thông tin trong các giai đoạn thực hiện sẽ được tuần tự hóa và có kiểm tra thông qua các “cổng kiểm soát” trên CDE. Điều này giúp đảm bảo tính liên tục và đầy đủ của thông tin, giảm thiểu sai sót từ bản thiết kế ra công trường thi công.

Mỗi CDE được cấu tạo bởi nhiều thành phần và chúng đảm nhiệm một vai trò nhất định. Các tính năng này giúp đảm bảo rằng dữ liệu và thông tin liên quan đến dự án được quản lý và chia sẻ đúng cách giữa các bên liên quan và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu và thông tin trong suốt quá trình dự án. Các thành phần này gồm có:

• Hệ thống quản lý tài liệu: giúp lưu trữ, phân phối và truy cập các tài liệu liên quan đến dự án. Điều này bao gồm các bản vẽ kỹ thuật, tài liệu báo giá, tài liệu pháp lý và các tài liệu khác liên quan đến dự án.

• Hệ thống quản lý thông tin: đóng vai trò quản lý, lưu trữ và chia sẻ thông tin liên quan đến dự án. Điều này bao gồm thông tin về các thành phần xây dựng, vật liệu, thiết bị và các thông tin khác liên quan đến dự án.

• Hệ thống quản lý phiên bản: đảm bảo rằng tất cả các tài liệu và thông tin liên quan đến dự án được lưu trữ và quản lý đúng cách. Điều này giúp tất cả các bản vẽ, tài liệu và thông tin đều được cập nhật và phân phối đúng phiên bản cho các bên liên quan.

• Hệ thống quản lý truy cập: CDE cung cấp hệ thống quản lý truy cập để đảm bảo rằng chỉ những người được phép truy cập vào các tài liệu và thông tin liên quan đến dự án. Hệ thống này đảm bảo tính bảo mật và chia sẻ thông tin đúng cách giữa các bên liên quan.
  

• Hệ thống quản lý quy trình: giúp cho tất cả các bước trong quá trình thiết kế, xây dựng và bảo trì đều được thực hiện đúng quy trình. Điều này giúp đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu và thông tin trong suốt quá trình dự án.

Tăng cường sự cộng tác: Các công nghệ kỹ thuật số đã nhiều lần chứng minh rằng chúng có thể cải thiện sự cộng tác nếu được sử dụng đúng cách. Điều đó có nghĩa là tất cả dữ liệu và thông tin của dự án cần phải được chuyển vào và được cập nhật trong một hệ thống tập trung. Điều này dẫn đến cải thiện khả năng phối hợp và làm việc theo nhóm, cả trong nội bộ và giữa các nhóm.

Cải thiện hiệu quả và chất lượng: Môi trường dữ liệu thông thường giảm nhu cầu tạo lại dữ liệu theo cách thủ công, dẫn đến giảm lỗi đầu vào và thông tin bị mất. Do đó, toàn bộ công ty đã cải thiện khả năng tiếp cận thông tin giúp các nhóm đưa ra quyết định nhanh hơn.

Tăng cường bảo mật: hệ thống giúp bảo vệ dữ liệu quan trọng khỏi các cuộc tấn công mạng, lừa đảo và truy cập trái phép, tăng tính bảo mật của dự án. Các quản trị viên và chuyên gia công nghệ có quyền kiểm soát dữ liệu và thông tin tốt hơn, đảm bảo sự bảo mật hơn.

Tăng cường tính toàn vẹn của dữ liệu: cho phép quản lý tài liệu một cách hiệu quả, đảm bảo rằng thông tin được chia sẻ và truy cập đúng người, đúng lúc. Nó giúp giảm thiểu sai sót và tăng cường tính toàn vẹn của dữ liệu.

Tăng cường tính đồng nhất: đảm bảo rằng mọi người trong dự án đang sử dụng cùng một phiên bản của dữ liệu và tài liệu. Điều này giúp đảm bảo tính đồng nhất trong dự án và giảm thiểu sự nhầm lẫn.

Tăng cường tính linh hoạt: CDE cung cấp cho các thành viên của dự án khả năng truy cập vào dữ liệu và tài liệu từ bất cứ đâu và bất cứ khi nào. Điều này giúp tăng cường tính linh hoạt trong dự án và cho phép các thành viên làm việc từ xa.

Giảm thiểu rủi ro và chi phí: giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc mất mát tài liệu và dữ liệu, hoặc việc sử dụng phiên bản cũ của tài liệu. Nó cũng giúp đảm bảo rằng các thành viên của dự án đang sử dụng các phần mềm và công cụ tương thích với nhau.

Tăng cường hiệu suất: Việc nhanh chóng phối hợp làm việc, tránh việc sử dụng lại các phiên bản tài liệu cũ giúp nâng cao hiệu suất làm việc hơn.

Tăng tính khả dụng của thông tin: các thành viên trong dự án có thể truy cập và chia sẻ thông tin BIM một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Tăng tính khả dụng của thông tin và giảm thiểu thời gian tìm kiếm thông tin.

Có nhiều cách phân loại CDE khác nhau, nếu phân loại CDE theo dự án thì ta có các loại như sau đây.

Chủ đầu tư sẽ thiết lập hoặc ủy thác cho Đơn vị thực hiện BIM tạo ra môi trường dữ liệu chung (CDE) cho dự án, đảm bảo lưu trữ, phân phối và hỗ trợ phối hợp, cũng như tạo mô hình BIM và thông tin liên quan. Đối với các dự án BIM được thực hiện trong nhiều giai đoạn, Chủ đầu tư nên mua và quản lý bản quyền CDE để đảm bảo quản lý và trao đổi thông tin giữa các giai đoạn được thống nhất.

Môi trường dữ liệu chung của dự án là yếu tố vô cùng quan trọng và cần đảm bảo các yêu cầu sau đây.

Mỗi vùng chứa thông tin cần được gán một mã ID duy nhất, được xác định dựa trên một quy ước đã được thống nhất và ghi lại. Mã ID này sẽ giúp cho việc quản lý và truy cập thông tin trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn. Ngoài ra, các trường thông tin cần được gán một giá trị từ một tiêu chuẩn mã hóa đã được thống nhất và ghi lại, để đảm bảo tính đồng nhất và chính xác của dữ liệu.

Mỗi vùng chứa thông tin sẽ được gán các thuộc tính như tình trạng (tính phù hợp), sửa đổi và phân loại. Nhờ đó, người dùng có thể dễ dàng đánh giá và phân loại thông tin theo mục đích sử dụng của mình.

Thêm vào đó, khả năng thay đổi trạng thái của các vùng chứa thông tin cũng là một yêu cầu quan trọng. Khi thông tin thay đổi, cần ghi lại tên người sử dụng và thời gian để quản lý và kiểm soát việc sửa đổi thông tin.

Việc kiểm soát truy cập ở cấp độ vùng chứa thông tin là điều không thể thiếu. Chỉ có những người dùng được phân quyền mới có thể truy cập và thay đổi thông tin trong vùng chứa đó. Tất cả những yêu cầu trên đều đảm bảo tính bảo mật và chính xác của dữ liệu trong môi trường dữ liệu chung của dự án.

Nếu Chủ đầu tư quyết định sử dụng một đơn vị thứ ba để lưu trữ, quản lý hoặc hỗ trợ cho CDE của dự án, thì cần phải thực hiện như một gói thầu riêng biệt trước khi các đơn vị tham gia đấu thầu. Hoặc sau đó, Chủ đầu tư có thể chỉ định một Nhà thầu để tiếp quản việc lưu trữ, quản lý hoặc hỗ trợ cho CDE của dự án.

Mục tiêu của hệ thống CDE của Chủ đầu tư là tạo môi trường để thu thập và sử dụng các thông tin BIM từ các dự án khác nhau trong các giai đoạn khác nhau của dự án, bao gồm giai đoạn thiết kế, thi công và vận hành.

Mỗi đơn vị tham gia vào dự án phải chịu trách nhiệm cho phần thông tin mà nó quản lý và nên có một quy trình riêng để kiểm soát quá trình tạo và phối hợp thông tin của chính mình. Để thực hiện công tác phối hợp, các đơn vị cần đồng ý về thời điểm và phương thức chuyển giao thông tin từ CDE của đơn vị sang CDE của dự án.

Khu vực WIP (Work in Progress – tạm dịch: Công việc đang tiến hành) của CDE là nơi để các nhóm hoặc cá nhân tiến hành công việc của mình và lưu trữ thông tin chưa được chia sẻ cho các nhóm hoặc cá nhân khác có liên quan. Các dự án thường có nhiều khu vực WIP và mỗi bên tham gia thực hiện đều có một khu vực WIP riêng của mình.

Khu vực Shared (Chia sẻ) được sử dụng để lưu trữ thông tin đã được chấp thuận để chia sẻ cho các đơn vị khác. Thông tin này được cung cấp để làm dữ liệu tham khảo cho việc phát triển các nội dung có liên quan. Khi tất cả công việc đã hoàn thành, sản phẩm theo kế hoạch sẽ được đặt ở trạng thái “Chờ phát hành”.

Khu vực “Phát hành” (Published Documentation) được sử dụng để lưu trữ các thông tin đã được phát hành, đó là những thông tin đã được chủ đầu tư chấp thuận.

BIM nó là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp làm việc giữa nhiều đơn vị và bộ môn khác nhau. Mỗi công ty lại có các cách thức làm việc cũ không giống nhau và các bộ quy chuẩn cũng khác. Thêm vào đó các phần mềm sử dụng cho việc tạo lập mô hình cũng khác. Vì vậy, cần có sự điều chỉnh phù hợp để tương tương thích với một số điều kiện đã sãn có. Thêm vào đó, một số thành viên trong dự án có thể khó khăn trong việc thay đổi quy trình làm việc khi sử dụng CDE. Vì vậy cần đảm bảo rằng tất cả những người liên quan đã được đào tạo và hiểu rõ quy trình mới.

Vì CDE chứa nhiều thông tin nhạy cảm về dự án, cần đảm bảo tính bảo mật của nó. Việc xác thực và kiểm soát truy cập vào CDE cần được thực hiện chặt chẽ để ngăn chặn việc truy cập trái phép hoặc mất mát dữ liệu.

Để đảm bảo an toàn thông tin và bảo mật, CDE cần phải có các quản trị viên để quản lý. Tối thiểu hai quản trị viên có quyền truy cập đầy đủ vào dự án trên CDE nên được chỉ định. Một trong số họ nên được giao nhiệm vụ quản lý thông tin, và người còn lại có thể là người quản lý hồ sơ và tài liệu. Một số CDE có thể cấp quyền quản trị hạn chế cho một số người dùng được chỉ định, chẳng hạn như trưởng nhóm. Các quản trị viên CDE sẽ có các quyền sau:

• Cấp và thu hồi quyền truy cập cho tài khoản người dùng vào CDE.
• Tạo nhóm phân phối và thêm/xóa tài khoản người dùng cho mỗi nhóm.
• Tạo vai trò và thêm/xóa tài khoản người dùng cho từng vai trò.
• Tạo vai trò và cấp quyền truy cập cho các vai trò cho các thư mục.
• Tạo trạng thái tài liệu và cấp quyền truy cập cho từng trạng thái.

Quyền quản trị phải được cấu hình đúng trong CDE. Ngoài tên người dùng và mật khẩu, các chức năng quản lý người dùng sau đây cũng cần được lưu ý:

• Người dùng sẽ có các quyền khác nhau, chẳng hạn như chỉ xem, chỉ tải dữ liệu lên, xem và sửa, hoặc xem, sửa và tải dữ liệu lên.
• Người dùng chỉ được truy cập vào những khu vực phù hợp với mục đích và vai trò công việc của họ trong CDE.

Tính tương thích và tính linh hoạt là hai yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả của CDE trong quá trình xây dựng và quản lý dự án.

Tính tương thích đảm bảo rằng CDE có thể hoạt động được với các hệ thống khác mà các bên liên quan có thể sử dụng. Điều này đảm bảo tính đồng nhất và tiết kiệm thời gian trong việc truyền tải thông tin giữa các hệ thống khác nhau.

Tính linh hoạt đảm bảo rằng CDE có thể thích nghi với các thay đổi trong quá trình xây dựng và quản lý dự án. Việc có tính linh hoạt đảm bảo rằng CDE luôn đáp ứng được các yêu cầu và thay đổi mới trong quá trình xây dựng và quản lý dự án một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Chỉnh sửa dữ liệu là một hoạt động quan trọng trong quá trình quản lý dự án và đòi hỏi sự chính xác và đáng tin cậy của thông tin. Việc thực hiện chỉnh sửa dữ liệu trên CDE phải được kiểm soát và phê duyệt bởi các quản trị viên và người chịu trách nhiệm.

Quy trình kiểm tra và phê duyệt phải được thiết lập để đảm bảo tính chính xác của thông tin. Khi có thay đổi hoặc cập nhật mới, quản trị viên phải đảm bảo rằng các thay đổi được ghi nhận và phê duyệt trước khi được áp dụng trên CDE. Điều này giúp đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin trên CDE và hạn chế sự mâu thuẫn hoặc nhầm lẫn trong quá trình quản lý dự án.

Ngoài việc giải quyết các vấn đề phát sinh, sự hỗ trợ từ nhà cung cấp còn rất quan trọng trong việc đảm bảo rằng CDE luôn hoạt động tốt và đáp ứng được nhu cầu của dự án.

Họ cũng có thể cung cấp các khóa học đào tạo và tư vấn để giúp người dùng làm quen với CDE và sử dụng nó hiệu quả hơn.

Ngoài ra, sự hỗ trợ từ nhà cung cấp còn đảm bảo rằng CDE được bảo trì và nâng cấp thường xuyên để đảm bảo tính bảo mật và tính tương thích của hệ thống.

Trên thi trường hiện nay có nhiêu công ty cung cấp giải pháp CED. Tuy nhiên giải pháp toàn diện và phổ biến nhất hiện nay là BIM 360 của Autodesk. Vì thế mình sẽ trình bày chi tiết về hãng này và đưa ra một số giới thiệu về các hãng khác để các bạn tham khảo và tự tìm hiểu kỹ hơn.

Autodesk là một trong những công ty hàng đầu cung cấp phần mềm BIM, bao gồm Revit và AutoCAD, và cung cấp các giải pháp thiết kế, quản lý dự án, và phân tích. Đặc biệt họ cung cấp 1 giải pháp BIM toàn diện và được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là BIM 360.

Bạn có thể đăng ký sử dụng bản Demo tại đây: Autodesk BIM 360

BIM 360 là một trong những công cụ cần thiết nhất cho các nhà thầu, kỹ sư và các chuyên gia trong ngành xây dựng. Với BIM 360, người dùng có thể quản lý dự án của mình một cách hiệu quả và tiết kiệm thời gian, đồng thời tăng tính chính xác và đảm bảo an toàn cho các công trình xây dựng.

BIM 360 cung cấp cho người dùng một loạt các công cụ quản lý dự án, bao gồm theo dõi tiến độ, phân tích tài liệu, phân tích chi phí, quản lý quy trình và phân tích rủi ro. Nó cũng cho phép người dùng tạo và chia sẻ thông tin về dự án với các thành viên khác trong nhóm của mình một cách dễ dàng và thuận tiện.

Điều tuyệt vời về BIM 360 là tính đa nền tảng của nó, cho phép người dùng truy cập và sử dụng phần mềm trên nhiều thiết bị khác nhau, bao gồm cả máy tính để bàn, máy tính xách tay, điện thoại thông minh và máy tính bảng. Điều này cho phép người dùng dễ dàng truy cập thông tin dự án và làm việc mọi lúc mọi nơi, đồng thời giúp tăng tính linh hoạt và hiệu quả cho người dùng.

Với BIM 360, người dùng có thể quản lý các dự án xây dựng của mình một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, đồng thời tăng cường tính đảm bảo an toàn và chính xác cho các công trình xây dựng của mình.

Môi trường CED của BIM360 được xây dựng trên 2 thành phần chính là phần tích hợp với Revit (cho phép truy cập vào mô hình được lưu trữ trên đám mây để có thể mở, chỉnh sửa và sửa đổi) và phần web (cho phép cấp quyền truy cập tệp, xem tệp (thông qua trình duyệt web), cũng như một số công cụ quản lý).

Cùng với đó là 4 mô đum chính sau:

BIM360 Docs cho phép người dùng quản lý tài liệu dự án của mình một cách nhanh chóng và dễ dàng. Với BIM 360 Docs, người dùng có thể chia sẻ các tài liệu dự án như bản vẽ, báo cáo, tài liệu kỹ thuật và các thông tin liên quan khác với các thành viên trong nhóm dự án của mình. Nó cũng cung cấp cho người dùng các công cụ quản lý tài liệu, bao gồm theo dõi thay đổi, quản lý phiên bản và đánh dấu các tài liệu quan trọng.

BIM360 Design cho phép người dùng thiết kế và mô phỏng các bản vẽ 2D và 3D, đồng thời cung cấp các công cụ phân tích và mô phỏng cho các hệ thống kết cấu và điều hòa không khí. Nó cũng cung cấp cho người dùng các công cụ quản lý dự án, bao gồm theo dõi tiến độ, phân tích tài liệu, phân tích chi phí và phân tích rủi ro.

BIM360 Coordinate, người dùng có thể phối hợp các mô hình từ nhiều nhà thầu và các chuyên gia khác nhau trong cùng một dự án. Từ đó giảm thiểu các lỗi đối chứng, nâng cao hiệu quả và tăng tính chính xác của các công trình xây dựng.

BIM360 Build cung cấp một giao diện dễ sử dụng cho người dùng. Nó cho phép họ tạo ra các lịch trình chi tiết, phân công công việc, tạo ra các báo cáo tiến độ, đánh giá hiệu quả và nắm bắt các chi tiết của dự án xây dựng một cách hiệu quả. Đồng thời cũng cho phép người dùng truy cập vào các tài liệu liên quan đến dự án, bao gồm các bản vẽ, tài liệu thiết kế và các tài liệu khác.

Các bạn có thể tham khảo thêm các giải pháp CED được cung cấp bởi một số hãng cũng rất nổi tiếng sau đây.

Trimble: https://www.trimble.com/

ALLPLAN: https://www.allplan.com/en/

AEC Hub: https://aechub.io/

4PROJECT: https://4project.com/